
BRO GOZH E GUIPAVAS
Aet eo priz ar BRO GOZH 2012 gant Nolwenn Leroy ar bloaz-mañ ha toare e oa brav ha plijus ar gouel e Guipavas an deiz all…N’on ket gwall droet war an arouezioù broadel met o klevet an displegadennoù roet gant Alan, gant Lena Louarn pe c’hoazh gant J.M. Le Boulanger e c’hellan kompren e vezont talvoudus deomp da vrudañ hor yezh hag hor sevenadur e diavaez-vro.
Spi ‘m eus koulskoude e vo tu un deiz bennak da leuskel seurt arouezioù a gostez ha diskouez splann d’ar bed a-bezh e c’hellomp bezañ holl unvan ha disheñvel war un dro, pep hini oc’h eskemm hag o rannañ e sevenadur, e yezh gant ar re all…
Se eo a fell din bevañ pa vezan o tifenn yezh ha sevenadur va bro…
An devezh ma ne vo ket ret ken d’an dud stourm evit o sevenandur hag o yezh ; an devezh ma c’hello pep den bevañ dibreder ha seder en e yezh hag hervez e sevenadur e vo tu lavaret ez omp aet war-raok war hent ar peoc’h.
Le prix Bro Gozh 2012 a été remporté par Nolwenn Leroy cette année et ce fut une belle fête semble-t-il à Guipavas l’autre jour…
Je ne suis pas fan des « symboles patriotiques » mais les explications sur le sujet données par Alan, Lena Louarn ou J.M. Le Boulanger m’amènent à admettre qu’ils peuvent effectivement servir notre cause et permettre d’élargir la diffusion de notre langue et de notre culture « hors frontières ».
Ceci dit, l’idéal serait, à mon avis, de pouvoir délaisser ces symboles tout en continuant à vivre pleinement notre culture et notre langue.
Ce qui prouverait au monde que nous pouvons être unis et différents tout à la fois, dans une vraie relation d’échange pour la plus grande richesse de chacun…
Oui, c’est vraiment cela qui serait l’idéal ; et c’est là que je situe tout ce que je fais aujourd’hui pour le breton, pour la culture bretonne en général.
Nul besoin de revendiquer son appartenance à un peuple ou à un autre…
Juste la possibilité de vivre en toute liberté ce que nous sommes au plus profond de nous-mêmes dans le plus grand respect de chacun.
Le jour où nous serons tous capables de cela l’humanité aura fait un grand pas vers la tolérance et la paix.
Une nouvelle fois , j »adhère et j’aime cette façon sensible d’envisager la bretonnitude.
gwell
vous redites un peu ce que j’ai dit à ce sujet à l’Olympia et ce qu’a cité Goulwena.
Sauf que je disais qu’il fallait à un peuple comme à une personne un minimum de conscience de lui-même ou bien c’est la mort. Le jour où cette conscience de soi est trop forte, là il faut mettre les freins. J’ignore si ce jour existera en Bretagne. Même si ça existe parfois dans le chauvinisme de certains.
Un « patriotisme » qui parle de « bretons de coeurs », j’aime ce type de patriotisme. On ne parle pas de « sang impur ».
« alan »« alan »
Un « patriotisme » qui parle de « bretons de coeurs », j’aime ce type de patriotisme. On ne parle pas de « sang impur ».
Pleinement en accord avec ce que vous exprimez dans cette phrase. J’ai pourtant le sentiment que le Bro gozh est mal connu des bretons et l’impression, c’est peut-être idiot, que Tri martolod est devenu quasiment l’hymne national breton, ce chant de marin que vous avez porté si fort et si haut.
Gwell
Adlavaret ‘m eus un tammig ar pezh a livirit, Alan ? Ker buan all, ya ; ne oa ket va fal padal… Ne oan ket o klask komz en ho lec’h, anat eo !
Skrivañ a raen evit reiñ va soñj ha setu tout.
Emichañs n’em eus ket ho tirenket evit se ha ma ‘m eus, digarezit ac’hanon…
J’ai redit un peu ce que vous aviez déjà dit, Alan ? C’est bien possible, oui ; mais là n’était pas mon propos pourtant… Je n’écrivais que pour donner mon avis. J’espère que cela ne vous a pas dérangé et si tel est le cas, excusez-moi…
Hag evit mont pelloc’h gant ar gaoz, ne soñj ket din bezañ broadelour evit ur gwenneg toull !
N’eo ket evel Breizhad, evel broadelour pe stourmer e fell din servij yezh ha sevenadur va bro.
Evel den ne lavaran ket…
Et pour aller plus loin, je ne pense pas avoir en moi la moindre fibre patriotique !
Ce n’est pas en tant que Breton, en tant que patriote ou en tant que militant que je me mets au service de la langue et de la culture de mon pays.
En tant qu’être humain, oui…
Servij a ran yezh va bro ar gwellañ ma c’hellan peogwir e soñj din ez eo direizh e c’hellfe tud ‘zo kemer galloud war reoù all betek dibab kemer o buhez pe get.
Evel den, ne c’hellan ket asantiñ e vefe dispriziet ur yezh, ur sevenadur e keñver unan all, ne c’hellan ket asantiñ e vefe dispriziet tud ‘zo e keñver reoù all.
Je sers la langue de mon pays du mieux que je peux parce que je trouve injuste que des humains puissent prendre le pouvoir sur d’autres humains et décider de leur droit de vie ou de mort.
En tant qu’être humain, je ne peux pas accepter que certaines langues, certaines cultures soient méprisées par rapport à d’autres, je ne peux pas accepter que certains humains soient méprisés par rapport à d’autres.
An hevelep gwirioù ‘zo dleet da bep hini : pep yezh, pep sevenadur o deus o zalvoudegezh, pep den en deus e dalvoudegezh, e forzh peseurt stad e vefent…
Yezh « vihan » pe « yezh etrevroadel », pep hini he deus da gaout he flas er bed ;
Sevenadur « en arvar » pe sevenadur « en e barr », pep hini en deus da gaout e blas er bed ;
Den gouiziek, den galloudek pe den « dister », pep hini en deus da gaout e blas er bed ;
Ar re vras, ar re c’halloudek o sikour ar re vunut, ar re vihan da greñvaat o hini…
Aze emañ Gwirioù (ha deverioù) Mab Den evidon.
Ha keit ha ne vo ket kement-mañ deuet da wir, em bo peadra d’ober, forzh pelec’h e vefen…
Chacun doit bénéficier des mêmes droits : chaque langue, chaque culture a sa valeur, chaque être humain a sa valeur, quelque soit l’état dans lequel ils se trouvent…
Langue « minoritaire » ou langue « internationale », chacune doit avoir sa place dans le monde ;
Culture « en danger » ou culture « forte », chacune doit avoir sa place dans le monde ;
Homme « de savoir », « de pouvoir » ou homme « de peu », chacun doit avoir sa place dans le monde ;
Les mieux lotis, les plus chanceux aidant les petits, les plus fragiles à affermir leur position…
C’est ma définition des droits (et des devoirs) de l’Homme.
Et tant que cela ne sera pas vraiment, j’aurai à faire où que je serai…
Ouzhpenn-se e rank pep hini gouzout pe hini eo e blas e-keñver ar rummadoù kent hag ar rummadoù da zont…
Da lavarout eo e rank pep hini kompren en deus ur c’hefridi treuzkas da sevenniñ (ne reomp nemet tremen !) ha n’omp ket perc’henn da vat war hor yezh pe hor sevenadur… Setu ma ne c’hellan ket, aze c’hoazh, asantiñ e vefe tud ‘zo o tibab distrujañ pe dilezel yezh-mañ-yezh, sevenadur-mañ-sevenadur evel ma vefent perc’henn warno. Setu ma ne fell ket din bezañ eus ar Vreizhiz-se hag a zilez o yezh hag o sevenadur, anat deoc’h !
Ajoutons à cela que chacun doit savoir définir sa place par rapport aux autres générations ; celles qui ont précédé et celles qui suivront…
C’est-à-dire que chacun doit comprendre qu’il a un devoir de transmission à remplir (nous ne sommes que de passage !) et que s’approprier sa langue, sa culture n’est pas une fin en soi… C’est aussi pour cela que je ne peux accepter que certains décident du droit de vie de langues ou cultures comme s’ils en étaient propriétaires. C’est pourquoi, c’est évident, je ne peux accepter d’être de ces Bretons qui délaissent leur langue et leur culture !
Met evit se n’ez eus ennon tamm santimant broadelour ebet…
Setu ma ne gavan abeg ebet, me, d’en em reiñ da ganañ forzh peseurt kan broadel ‘vefe !
Ton ha komzoù ar « Bro Gozh » a anavezan evel ul lodenn eus sevenadur va bro, met ne lak ket ar c’han-se va c’halon da dridal ha ne zihun tamm santimant broadel ebet ennon ; drezañ n’eo ket c’hoarvezet ganin en em santout liammet kreñvoc’h gant va c’henvroiz ; dre a labour a ran bemdez evit ar brezhoneg ne lavaran ket…
Ceci dit, il n’y a pas en moi de véritable sentiment patriotique…
Je ne me sens aucune raison de chanter quelque chant patriotique ou hymne national que ce soit !
Je connais le Bro Gozh en tant qu’ « objet culturel » de mon pays, mais il ne réveille aucun écho en moi et ni aucune conscience patriotique… La seule conscience « patriotique » que je peux me trouver réside dans mon travail quotidien pour le breton quand je peux le partager.
En desped da se em boa kavet reizh-tre, Alan, e vefe bet kanet ar Bro Gozh ganeoc’h war an dachenn mell-droad poent ‘zo bet rak n’ez eus abeg ebet, hervezon, evit skipailhoù Breizh da ganañ ur c’han broadel all estreget hini o bro. En abeg da se e oa bet brav ho taol, soñj din…
Ha diouzh stad m’emañ an traoù er mare-mañ e Breizh e komprenan ivez e vefe eus gouelioù a seurt da hini Gwipavas an deiz all, met kalz gwelloc’h e vefe c’hoazh, ‘kred din, ma c’hellfe holl sportourien ar bed, holl arzourien ar bed kanañ an hevelep kan, pep hini en e yezh ; ur c’han
savet e anv Mab-Den… Huñvreal a ran, sur, met unan eus Gwirioù Mab Den eo ivez, ket ?!! J
Pour autant, j’ai approuvé de tout cœur votre interprétation du Bro Gozh, Alan, sur un certain stade de foot, il y a quelque temps déjà ; en effet, je ne vois pas pour quelle raison les équipes sportives bretonnes ne pourraient pas entonner l’hymne de leur pays plutôt qu’un autre, quand elles ont à le faire. En conséquence, je ne peux que saluer cette initiative de votre part, évidemment…
Et au vu de la situation actuelle de la langue et de la culture en Bretagne, je conçois tout à fait que soient organisées des fêtes du style de celle de Guipavas l’autre jour, mais ce serait tellement mieux, à mon sens, si tous les sportifs, tous les artistes du monde pouvaient chanter le même chant, chacun dans sa langue ; un chant composé au nom de l’Humanité…
Je rêve, c’est sur, mais rêver est aussi un droit de l’Homme, non ?!! J
Tout à fait d’accord avec toi Laouen, aucune fibre patriotique pour moi non plus. L’être humain, et non le groupe, car cela tourne forcément à l’excès et dans le mauvais sens le plus souvent. Mais c’est vrai que le Bro gozh parle de « Breizhiz a galon », c’est donc plus un hymne culturel que national(iste).
Ya, gwir eo ha n’eo ket an destenn a zirenk ac’hanon, zoken ma ‘z eus gwerzennoù a ra din mousc’hoarzhin un tammig c’hwerv a-wechoù…
« Ar Vretoned zo tud kalet ha krenv
N’eus pobl ken kalonek a-zindan an nenv »
Na me ‘ garfe e vefe gwir pa vez anv da saveteiñ hor yezh !!!
« He yezh zo bepred ken bev ha biskoazh »
Ma c’hellfe tout ar re a gan ar werzenn-se kaozeal brezhoneg (mui pe vui hervez pep hini) bemdez e vefe dreist sur eo…
Pa vez anv eus kan broadel e vez taeroc’h ar c’homzoù alies, gwir eo…
Testenn ar bro gozh ‘zo leun a spi ha se zo plijus.
Met evidon-me ne c’heller ket kanañ un dra ha bevañ ar c’hontrol…
Ha dreist holl, ne welan ket perak e rankfe ur bobl en em ziskouez kreñv da geñver ar re all, pe gwashoc’h, kreñvoc’h eget ar re all…
N’eo a-walc’h bezañ ?
Bezañ gant ar re all ?
Oui, c’est vrai et ce n’est pas le texte qui me dérange même si certains vers m’arrachent quelques sourires un peu amers…
« Les Bretons sont des gens durs et forts
Aucun peuple sous les cieux n’est aussi ardent »
J’aimerais tant que ça soit vrai quand il s’agit de défendre notre langue !!!
« Sa langue est restée vivante à jamais »
Si tous ceux qui chantent ce vers parlaient breton (un peu, beaucoup, tout ce que l’on sait) au quotidien, ça serait le pied !!!
C’est clair que s’agissant d’un hymne, le nôtre est pacifique et qu’on aurait pu s’attendre à des paroles plus vindicatives…
Il y a de l’espoir dans ce texte que je trouve dans l’ensemble plutôt plaisant.
Mais pour moi, on ne peut pas chanter une chose et vivre son contraire…
Mais surtout, je ne vois pas pourquoi il faudrait qu’un peuple se montre fort face à un autre, ou pire plus fort que les autres…
Ce n’est pas assez d’être ?
D’être avec les autres ?
‘vit ar mare, gwelloc’h skoazell an dud a zifenn arouezioù Breizh evel ar Gwenn-ha-du hag ar Bro gozh. ‘Benn kant bloaz, an amzer ‘vo da lezel anezhe a-gostez.
Pour le moment, il vaut mieux aider ceux qui défendent les signes de la Bretagne. Dans 100 ans, ce sera le moment de les abandonner.
‘Vel ma laren, pa ne vo ket ezhomm eus anezhe, ‘vo ket ezhomm stourm ‘vit hor sevenadur ken.
Comme je disais, quand on n’aura plus besoin de ces signes, il n’y aura plus besoin de se battre pour notre culture.
D’an amzer-se, a-benn kant bloaz, ya, fall e vo kanañ ar Bro gozh, peogwir ar c’homzoù « kreñv, h.a » ‘vo gwir. Fall e vo pouezhañ war se evel eo fall pouezhiañ war seurt traoù e broadoù dija re greñv breman (Bro-C’hall en o touezh).
Dans 100 ans, oui, il sera mauvais de chanter le Bro gozh, car les mots « forts, etc » seront (peut-être) réalité.
Il sera mauvais d’appuyer ça comme c’esr mauvais de le faire aujourd’hui dans des nations trop fortes (comme la France).
Tout est relativité et degrés. Je crois dangereux de confondre les degrés.