IDANTELEZHIOÙ

Amañ e adkemeran un tamm eus ma emvuhezskrid.

Ganet on, dre ma lignez tad, evel « Breizhad eus an diavaez ».
Goude-se, an donadur sevenadurel a ra ac’hanon ar pezh a vez graet e yezh ar brezhoneg Breton (lennet « BREtoñn  »). 
Diwezhatoc’h e vin ivez Breizhad (lennet « BREÏzatt »), keodedad breizhat, o tont da vevañ da vat e Breizh. Yezh ar brezhoneg a ginnig hag a zispleg ar c’hemm-mañ.

Met an identelezh kentañ a zo, evel-just, « DEN », un den (eo ret merkañ ne zispleg ar ger keltiek ebet kenderc’h e wregel pe vurzhudel).
Ar genad, e c’haller tabutal diwar-benn pe get, da bep hini da gavout e hent.
Goude-se, evit ar genel, evel evit ar sevenadur, heñvelidigezh : omp holl metissek, holl o tont eus identelezhioù lies. Ar meskajoù posubl a zo didermen : holl heñvel ha holl disheñvel. Ur Breton penn-kil-ha-troad, penn-houarn-ha-troad, 100%, n’eus ket anezhañ! Setu pinvidigezh vras an dud hag ar pobloù, orin ha sevenadurioù.
Pa vez ur perzh hag a ren a-fed gwir, e ro frankiz an denel d’an den da virout pe get. Gallout a reer en em ziskouez evel ur lod eus e unan a zo subjektiveloc’h talvoudus evit ar re all ha diskouez an youl da vezañ eus ur vro, ur bobl (memestra pa vez kollet e yezh arbennik). Evidon eo ur gwir diazez.

  Ar pezh am eus menneget a ziskouez ez eus daou identelezh a bouez bras evidon: da gentañ keodedad ar Bed, ha goude Breizhad. Liamm ez eus ganin direk etre ar statud breizhat ha hini ar gelt. Gallout a ran lavarout, goude bezañ den, ez on kelt ha breizhad.  Ur gerig diwar-benn ar Kelted. Gallout a reer lenn e pep lec’h (pe dost) n’int biken bet ur bobl nag ur genad, ha c’hoazh muioc’h n’eo ket ur “ras”.  Ar fed ez omp holl metissek, hag ar gouennelouriezh istorel ne vir ket ouzh ar klaskoù genetek, ken talvoudus evit ar medisinerezh hag evit studi emdroadur ar pobloù. Diskouezet o deus ar testoù ADN n’eo ket nebeutoc’h gwir ez eus un klozidigezh vras a genlabour etre pobloù kelted an Atlantel bremañ hag ur klozidigezh kreñv en o ADN. Diskouez a ra mat an kemmoù o doa bet an tu da c’hoarvezout e-pad milvedoù dre arkipell kelto-atlantel. Lakaomp ar c’hoant-se da c’hoarzhin gant ar “skolaerien” a villig peurliesañ ur sell ouzh ur bed kelt kozh eus Azia Vihanael betek an Atlantel gant ur wirionez modern, o kemer e kont un elfenn ethnek eus pobloù kelted a-vremañ (gant an holl diwall evit na vefe ket implijet an elfenn-se en un doare fall).    Ha petra eo statud Europa ha Bro-C’hall en va identelezh lies? 

 E trede lec’h, ez on sur a-walc’h keodedad Europa,
gant ar spi e yelo war-raok war dachenn gwirioù mab-den, en o zouez gwirioù sevenadurel ha sokial, ha ma vo lakaet digoroc’h ar pont-entityoù evel Breizh, evel ma’z int war ar bevennoù stadel, ur stad a zegouezh e gwirionez gant hanter ac’hanomp.  Hag ar wirionez-se, a dlefe bezañ anat, zo kuzhet gant ar bras eus an dud. 
 
Rak evit echuiñ, ez on ivez ur c’heodedad gall gant, ouzhpenn-se, ur striv sevenadurel gall kreñv. Ar broioù tro-ha-tro, pontoù etre ar stadoù, a zo anavezet gant an holl evel minorelezhioù broadel. Frañs o anavez (pe dost) e pep lec’h, ha troet eo en ur fazi total hag aonik e-keñver ar re a ren hec’h-unan.

Ha ret eo c’hoazh deskiñ da lod e n’eus ket kement a wirionez e Breizh ma’z eus ezhomm eus div rannvro bremañ? Ha ken diaes eo da kalz kompren ez eus meur a bobl e Rouantelezh-Unanet, hag e gwirionez ez eo evel-se gant an holl stadoù? Setu perak e lavar ar yezh vrezhonek Bro-C’hall evit Frañs hep Breizh (na Korsika, na Elzas-Loren, na Okitania, na Katalonia, na Flandrez, na Bro-Vask, d’ober war-dro ar Savoia ivez), hag e lavar Ar Frañs evit Frañs gant he minorelezhioù. Gwelloc’h e kavan ar ger C’hwec’hkogn (Hexagone).

Ez eus ul liesimplij aesoc’h gant ar brezhoneg evit kompren an heñvelidigezh etre Bro-Saoz hag ar Rouantelezh-Unanet. 
 Er sammad-se a identelezhioù, e c’hallan ouzhpennañ ar re lec’hel: ma c’hanedigezh hag an amzer a vremañ hag hanter-bloaz em eus tremenet en Auvergne, ha marteze eo bet un drouklaz warnon (gant ur c’hoant a seurt-se evit ar Menezioù). Dreist-holl, koulskoude, em eus bet ur imprenadur kreñv eus Pariz. Met ma ‘m eus bet merket gant vakañsoù e An Drinded-Karnag, Langoned hag bro Gourin o deus graet ac’hanon (ha va fried hag hon bugale) ur Langonnetad da viken (asantiñ a ra ma mignoned ha ma c’hoarezed). Tud  Lanvezhon ha bro Roazhon, pardoniñ a rit ma ne ran ket kement all evezh ouzhin-meus ag an traoù ac’hanoc’h, daoust d’un e gwirionez estlammus da vevañ mizioù hir bep bloaz ha da vezañ kemmesket gant kalz tud jentil. Evel-se ivez evit Karnag a zegas ouzhpenn soñjoù eus va bugaleaj ha moarvat tud all eus ar familh hag a zarempred hag a ro an dregant.

Kavet em eus talvoudus d’am soñj adlavarout amañ un dra hag a seblant splann ha ken nebeut skignet.  Dre ul luskad skemmet a nebeut, e c’haller lavaret e rann an denelezh e hanter etre ar re a zoug ur unvent kentoc’h mono ha hanter all an dud “war ur gont” a douvreizh.   Evel a c’haller gwelet e pobloù an holl stadioù, ez eus, war dachenn Europa, e-barzh Republik C’hall (ar C’hwec’hkogn), ur hanter eus ar boblañs a gemer perzh e un unvent a c’haller envel “franco-c’hall“.  An hanter all, koulskoude, a zo war ur pont, war ul lambrid: eo an Bretoned ha Bretoned, evel seizh minorelezh vroadel all, el lec’h ma en deus ar bobl un dourezh daoulu, etre ar “Franco-C’hall” pe ar Francia ha broioù all europat e nesaat. 

Bez’ ez eus ivez, en hanterenn-se, tud gant ur daouvent dibennidigezh dizoul, o vezañ padet a rummadoù a rummadoù, pe emdenidi (immigrés) deuet a-nevez pe a-gozh. An holl dud-se a ya d’ober an hanterenn-se (pe ur oustoc’h?) a “div vroadelezh” (dizereet). Admitout pe get ar gwirvoud n’eo ket un dibab. Penaos chom hep ober gant ar wirionez? Ar wirionez-se, ur wech asantet, a ro talvoudegezh, krouidigezh, ha pa vez kemeret evel ma’z eo, e c’hell dont da vezañ peoc’hus.   Ar sevenadur franco-jakobin, a fell dezhañ bezañ hollvedelour, dremmoù strus-oc’h-strus, a c’houlenn bezañ doujet dre ma lavar ez eo un dra bennak evit chom hep mont war hent “komunouriezh” pe ideologiezhioù pe pleustradegoù rasek. E gwirionez, e teu anezhi ur meskadur kozh a chom start da dizoloiñ, mesk etre diforc’hioù gorrek (kenverel) ha diforc’hioù gwerc’hel (urzhiek).